مراقبت از پوست یکی از کارهای مهمی است که در سلامتی انسان تأثیر بسزایی دارد. چرا که پوست به عنوان اولین لایه‌ی محافظ بر روی تمام اعضای بدن ما کشیده شده و در برابر آسیب‌ها از آن‌ها محافظت می‌کند. اکثر مردم از روش‌های مراقبت از پوست اطلاع دارند و رسانه‌های جمعی هم آموزش‌های لازم در این زمینه را به همگان یاد می‌دهند. اگرچه افراد از عوامل تأثیرگذار برسلامت پوست مانند اشعه‌ی نور خورشید، اثرات مواد شوینده و مواردی از این دست اطلاع کافی دارند و نکات سلامتی در این‌باره را رعایت می‌کنند. اما شاید کمتر کسی از تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت پوست آگاهی داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم.

۱- آلودگی هوا؛ یک مشکل فراگیر

شاید تا چند سال پیش مشکل آلودگی هوا در کشور فقط مختص یک یا دو شهر بزرگ آن کشور بود، اما در حال حاضر دامنه‌ی این مشکل آن قدر وسیع شده که گاه شهرهای کوچک نیز با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. در حال حاضر بسیاری از شهرهای جهان با مشکل آلودگی هوامواجه هستند و سالانه درصد نسبتاً قابل توجهی از مرگ و میرها به خاطر این مشکل صورت می‌گیرد. بسیاری از مردم تصور می‌کنند که خطرآلودگی هوا برای سلامتی انسان فقط از راه تنفس تهدید به حساب می‌آید؛ اما حقیقت آن است که این خطر دامنه‌ی بسیار وسیع‌تری از آنچه ما فکر می‌کنیم را در بر می‌گیرد که یک نمونه‌ی مهم از آن تهدید سلامت پوست است. قبل از آن که به تأثیرات آلودگی هوا بر روی سلامت پوستبپردازیم، بهتر است در ابتدا شناخت بهتری نسبت به مفهوم آلودگی هوا پیدا کنیم و بدانیم که وقتی از آلودگی هوا صحبت می‌شود، دقیقاً درباره‌ی چه چیزی صحبت می‌شود. تصور بسیاری از مردم از آلودگی هوا محدود به دود و گرد و غبار است. اما حقیقت آن است که مفهومآلودگی هوا مواردی مانند ذرات شیمیایی موجود در هوا، ترکیبات شیمیایی در آلودگی‌های دودی صنعتی و مواردی از این قبیل را نیز در بر می‌گیرد. البته آلودگی هوا فقط مربوط به آلودگی‌هایی در مقیاس وسیع نیست، بلکه محدوده‌ی هوای اطراف ما نیز می‌تواند با مانند دود سیگار که هزاران سم را در خود دارد، آلوده شود و برای ما آلودگی هوا محسوب شود. پوست ما روزانه در معرض این آلودگی‌های شیمیایی قرار دارد و به هیچ عنوان از خطر آن‌ها در امان نیست. به همین دلیل لازم است تا از این موضوع آگاه باشیم و برای سلامت پوست خود تدابیری را بیندیشیم.

۲- ارتباط آلودگی هوا با بیماری‌های پوستی

آلودگی هوا با بسیاری از بیماری‌های پوست مرتبط است و بسیاری از این بیماری‌ها بر سیستم تنفسی انسان تأثیر می‌گذارند. بر اساس پژوهش‌هایی که آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) به عمل آورده سالانه حدود ۵/۳ میلیون نفر بر اثر مرگ زودرس می‌میرند که حدود ۲۵۰ هزار نفر از این آمار بر اثر آلودگی هوا جان می‌دهند. یکی از تأثیرات آلودگی هوا بر سلامت پوست، افزایش تعداد رادیکال‌های آزاد در آن است. رادیکال‌های آزاد آسیب‌های زیادی به بدن انسان می‌رسانند و می‌توانند سطح آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین‌های C و E را به شدت کاهش دهند. با کاهش سطح آنتیاکسیدان‌ها فرآیند پیری پوست آغاز می‌شود و با ادامه یافتن این فرآیند به تدریج پوست از بین می‌رود. اگر کاهش میزان این آنتی اکسیدان‌ها بیش از حد باشد، احتمال ابتلا به سرطان‌های پوستی افزایش می‌یابد.

۳- روش‌های حفاظت از پوست در برابر آلودگی هوا

اگرچه آلودگی هوا مشکلی نیست که بتوان آن را به زودی حل کرد و یا کاهش داد، اما چند راه وجود دارد که می‌توان آسیب‌های پوست در برابرآلودگی هوا به حداقل رساند؛ یکی از این راه‌ها استعمال آنتی اکسیدان‌های موضعی است. آلودگی هوا به هرحال پس از مدتی سطح آنتی اکسیدان‌های پوست را کاهش می‌دهد و برای مقابله با این مورد باید از کرم‌های ویتامینه موضعی استفاده کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده از ویتامین‌های C و E به پوست به صورت موضعی می‌تواند آسیب‌ها را کاهش دهد و از سرعت فرآیند پیر شدن پوست کم کند. یک راه دیگر برای افزایش سطح آنتی اکسیدان‌های بدن استفاده از یک رژیم غذایی درست و سالم است. میوه‌های تازه و سبزیجات معطر سرشار از آنتی اکسیدان هستند که باید در رژیم غذایی شما جایگاه ویژه‌ای داشته باشند. همچنین مصرف چای سبز نیز در این زمینه بسیار مفید و تأثیرگذار است.
راه دیگر برای حفاظت از سلامت پوست استفاده از شوینده‌های بهداشتی سالم است. سعی کنید پوست خود را بیش از حد شست و شو ندهید و در مواقع شست و شو نیز از آن دسته از محصولات بهداشتی استفاده کنید که pH مشابه با پوست دارند (این عدد حدود ۵ یا ۶ است). استفاده از کرم‌های ضدآفتاب نیز برای سلامت پوست به شدت توصیه می‌شود. اگرچه اسم این کرم‌ها صرفاً مقابله با اثرات آفتاب را در ذهن تداعی می‌کند، اما این محصولات علاوه بر مقابله با اثرات منفی آفتاب از پوست انسان در برابر آلودگی هوا نیز محافظت می‌کنند. آلودگی هوایکی از مشکلات جدی در دنیای امروز است که اگر از خود در برابر آن مراقبت‌های ویژه به عمل نیاورید، سلامتی شما به خطر خواهد افتاد. اما با رعایت این نکات می‌توانید اطمینان حاصل کنید که هرکاری را که برای سلامتی‌تان توانسته‌اید انجام دهید، انجام داده‌اید و همیشه پوستی جوان و شاداب خواهید داشت.